ORIGINAL_ARTICLE
تبارشناسی جریانهای تکفیری بررسی موردی جنبش طالبان در افغانستان
طالبان را میبایست یکی از مصادیق بارز جنبشهای سلفی و تکفیری معاصردانست و جهت شناخت و تحلیل دقیقتر این جنبش، میبایست به تحلیل و بررسی مبانی فکری آن پرداخت. این مبانی را میتوان در سه محور کلام (پیشینه تاریخی)، سیاست و قومیت پشتون مورد ارزیابی قرار داد. مبانی کلامی و پیش زمینههای تاریخی تفکر طالبان را باید در جریان فکری اهل حدیث جستجو نمود که با بلوغ نسبی در اندیشه امام احمد حنبل، بعدها توسط ابن تیمیه و به خصوص محمد بن عبدالوهاب به صورت یک مکتب فکری مشخص درآمد. در این میان مکتب دیوبندیه که تجلی آیین وهابیت در شبه قاره هند محسوب میشود بواسطه مدارس مذهبی (عمدتاً در پاکستان) و گروههای بنیادگرای اسلامی همچون القاعده و جمعیة العلماء الاسلام (با حمایتهای مادی و معنوی پاکستان، عربستان و امارات متحده عربی)، مجرای تحقق آموزههای جریان فکری اهل حدیث) وهابیت(در طالبان بودند. هرچند نباید از نظر پنهان داشت آشفتگیهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی افغانستان که حاصل دوران سخت نبرد با شوروی سابق و حکومت 4 ساله مجاهدین میباشد نیز نقش مهمی در هجوم طالبان به سوی این مدارس دینی داشت. از سوی دیگر روند جهانی شدن و جهانی سازی که در رأس آن آمریکا قرار دارد و آموزههای فکری و ارزشی قوم پشتون که مهمترین بستر اجتماعی جنبش طالبان است را باید بخش دیگری از مبانی فکری طالبان محسوب داشت.
http://www.iabaj.ir/article_48070_f65f1007c63e82ddba1a38c8d6452ee5.pdf
2016-08-22
9
44
طالبان
وهابیت
جمعیة العلماء الإسلام
سَلَفی
پشتون
مازیار
کریمی حاجی خادمی
karimi1293@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری تاریخ اسلام ، دانشگاه پیام نور قشم.
LEAD_AUTHOR
منابع
1
1- فارسی:
2
- اباذری، یوسف و فرهادپور، مراد (1380)، نشانهشناسی 11 سپتامبر. تهران: طرح نو.
3
- ابراهیمی، محمدحسین (1379)، تحلیلی نو بر عقاید وهابیان. قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
4
- احمد، عزیز (1366)، تاریخ تفکر اسلامی در هند. مترجمان نقی لطفی و محمدیاحقی، تهران: کیهان.
5
- احمدی، دکتر حمید (1377)، «طالبان: ریشهها، علل ظهور و عوامل رشد»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی. شماره 132 – 131.
6
- امامی، حسامالدین (1378)،افغانستان و ظهور طالبان. تهران: شاب.
7
- امیری، مهدی (1380)، زمینههای ظهور طالبان در صحنه سیاسی افغانستان. اطلاعات، مورخ 15 و 16/8/80.
8
- امین، سید محسن (1367)، کشفالإرتیاب. ترجمه و نگارش سید ابراهیم سید علوی، تهران: امیرکبیر.
9
- «بربریت فرهنگی طالبان»، ترجمه احد البرز، ترجمان سیاسی. شماره 14.
10
- بشیریه، دکتر حسین (1376)، جامعهشناسی سیاسی. تهران: نی.
11
- البوطی، محمدسعید رمضان (1375)،سلفیه بدعت یا مذهب. ترجمه حسین صابری، مشهد: آستان قدس رضوی.
12
- پاکتچی، احمد (1379)، «اصحاب حدیث»، دائِرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج 9، تهران: مرکز دائِرةالمعارف بزرگ اسلامی.
13
- پاکتچی، احمد (1373)، «احمد بن حنیل»، دائِرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج 6، تهران: مرکز دائِرةالمعارف بزرگ اسلامی.
14
- پاکتچی، احمد (1369)، «ابن تیمیه»، دائِرةالمعارف بزرگ اسلامی. تهران، ج 3.
15
- پطروشفسکی (1363)،اسلام در ایران. ترجمه کریم کشاورز، تهران: پیام.
16
- پهلوان، چنگیز (1378)،عصر مجاهدین و برآمدن طالبان. تهران: قطره.
17
- جانسون، کریس،افغانستان کشوری در تاریکی. ترجمه دکتر نجله خندق، تهران: مؤسسه فرهنگی آیه.
18
- جعفری، یعقوب (1371)، مسلمانان در بستر تاریخ. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
19
- جعفریان، رسول (1378)،مقالات تاریخی. دفتر ششم، قم، الهادی.
20
- جعفریان، رسول (1379)،مقالات تاریخی. دفتر دوم، قم، دلیل.
21
- دهقان، دکتر محمود (1379)، اسلام انقلابی رودررو با ارتجاع طالبانی. اطلاعات، مورخ 18/12/79.
22
- ذبیحی فرد، هانیه (1379)، «طالبان صادرکننده افراطگرایی»، دیدگاهها و تحلیلها. شماره 139.
23
- رحیمی، سردار محمد (1383)، بعد سیاسی جهانی شدن و تأثیر آن بر تحول جامعه مدنی در افغانستان مدرن. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
24
- رحیمی، عبدالحمید، بررسی مکتب دیوبند. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران.
25
- رشید، احمد (1383)، کابوس طالبان. ترجمه گیلدا ایروانلو، تهران: هوای رضا.
26
- رشید، احمد (1379)، طالبان؛ اسلام، نفت و بازی بزرگ جدید. ترجمه اسد الله شفایی و صادق باقری، تهران: دانش هستی.
27
- ریشهیابی طالبان. حیات نو، مورخ 23/1/80.
28
- زریابخویی، مرحوم دکتر عباس (1368)، بزمآورد. تهران: علمی.
29
- سجادی، سید عبدالقیوم (1377)، «طالبان؛ دین و حکومت»، علوم سیاسی. شماره اول، سال اول.
30
- سجادی، سید عبدالقیوم (1380)،ماهیت دینی – سیاسی گروه طالبان. پگاه حوزه، مورخ 21/7/80.
31
- سبحانی، جعفر (1378)، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی. قم: توحید.
32
- شفایی، اسدالله (1380)،ظهور و سقوط طالبانیسم. انتخاب، مورخ 10/9/80.
33
-طالبانیسم بنبست گفتمان عقلایی. صدای عدالت، مورخ 31/6/80.
34
- عصمت الهی، محمد هاشم (1378)، جریان پرشتاب طالبان. تهران: الهدی.
35
- فضایی، یوسف،تحقیق در تاریخ و فلسفه مذاهب اهل سنت. تهران: مؤسسه فرخی.
36
- فقیهی، علیاصغر (1352)،وهابیان. تهران: کتابفروشی صفا.
37
- قراگوزلو، دکتر محمد (1380)،«افغانستان؛ پایان همایش بنیادگران»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی. شماره 174-173.
38
- کاستلز، مانوئل (1380)،عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ. ترجمه احد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران: طرح نو.
39
- گفتگوهایی با مانوئل کاستلز (1384)، ترجمه حسن چاوشیان و لیلا جوافشانی، تهران: نی.
40
- مارسدن، پیتر (1379)،طالبان؛ جنگ، مذهب و نظام جدید در افغانستان. ترجمه کاظم فیروزمند، تهران: نشر مرکز.
41
- مژده، وحید (1382)،افغانستان و 5 سال سلطه طالبان. تهران: نی.
42
- مژده، وحید،نگاهی از درون به پدیدهای بیگانه باجهان امروز. اعتماد: شماره 16.
43
- مشکور، دکتر محمدجواد (1376)،سیر کلام در فرق اسلام. تهران: شرق، اول.
44
- مطهری، مرتضی، نهضتهای اسلامی در صد سال اخیر.
45
- مفتخری، دکتر حسین (1379)، خوارج در ایران. تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
46
- مقلد، دیانا (1379)،«مدرسه حقانی خاستگاه علمی و دینی گروه طالبان»، ترجمه م. باهر، ترجمانسیاسی. شماره 39.
47
- موثقی، سید احمد (1381)،جنبشهای اسلامی معاصر. تهران: سمت.
48
- موثقی، سید احمد (1371)، استراتژی وحدت در اندیشه سیاسی اسلام. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
49
- موسویان، سید عبدالمجید (1377)،جریان وهابیت در شریان طالبان. جمهوری اسلامی، مورخ 7/6/77.
50
- مهاجرانی، سیدعطاء الله (1382)،اسلام و غرب. تهران: اطلاعات.
51
- نهجالبلاغه. ترجمه استاد حسین انصاریان، تهران: پیام آزادی، اول، 1378.
52
- واعظی، حسن (1380)، تروریسم. تهران: سروش.
53
- ولوی، دکتر علی محمد (1367)، تاریخ علم کلام و مذاهب اسلامی. تهران: بعثت.
54
- ولوی، دکتر علی محمد (1380)، دیانت و سیاست در قرون نخستین اسلامی. تهران: دانشگاه الزهرا.
55
- وندانا، شیوا، جهانی شدن وطالبانیسم. ترجمه شروین معظمی، ایران، شماره 1972.
56
2- عربی:
57
- ابن اثیر، الکامل فیالتاریخ. اعتنی به ابوصهیب الکرمی، بیتالافکار الدولیه.
58
- ابن تیمیه (1406 ه)، منهاجالسنة النبویة. تحقیق د. محمد رشاد.
59
- ابن جوزی، عبدالرحمن،مناقب امام حنبل. بیروت: مکتبةالخانجی، الطبعة الثانیة.
60
- ابن شاکر کتبی، فوات الوفیات. بیروت: دار صادر.
61
- ابن ماجه قزوینی، سنن. قاهره: دارالکتاب المصری.
62
- اسعدی قاسمی، عبیدالله (2000 م)، دارالعلوم دیوبند. هند: آکادیمیه شیخ الهند، دارالعلوم دیوبند.
63
- ترمذی (1415 ه)، سنن. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
64
- رفعت، دکتر سید احمد (2002 م)، قرآن و سیف. قاهره: مکتبة مدبولی.
65
- سبکی، تاجالدین، طبقات الشافعیة الکبری. تحقیق الطناحی و عبدالفتاح محمد.
66
- شهرستانی (1425 ه)، الملل و النحل. بیروت: دارالفکر.
67
- طبری، محمدبن جریر (1939 م)، تاریخالامم و الملوک. قاهرة: مطبعة الاستقامة.
68
- علی، عبدالرحیم (2005 م)، حلف الإرهاب. قاهرة: مرکز المحروسه للنشر و الخدمات الصحفیه.
69
- الکاتب، احمد (1424 ه)، الفکر السیاسی الوهابی. دارالشوری للدراسات و الاعلام.
70
ORIGINAL_ARTICLE
انقلاب اسلامی ایران و مولفههای تاثیرگذار منطقهای آن
انقلاب اسلامی ایران یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین رخدادهایی بود که به رهبری امام خمینی(ره) در جهان مدرن رخ داد. انقلاب اسلامی ایران به عنوان انقلاب دینی پدیدهای شگرف بود که به بازگشت عظمت دیرین دنیای اسلام میاندیشید. ویژگی عام و جهانی انقلاب اسلامی که برخاسته از عنصر مذهب و خصلت دینی آن بود، موجب شد که این تحول تاریخی در مرزهای جغرافیایی ایران اسلامی محدود نمانده و تا اقصی نقاط جهان اسلام و بلکه جوامع بشری تاثیرات عمیق و جدی از خود به جای گذارد. این پژوهش درصدد است تا به بررسی مولفههای تاثیرگذار انقلاب اسلامی بر مناطق پیرامون بپردازد و ابعاد مختلف این موضوع و نوع نگرشهای غالب بر این تحولات را تبیین نماید. برای این منظور از نظریه پخش به عنوان چارچوب نظری بهره گرفته شده است. نتایج حاصله نشان میدهد که انقلاب اسلامی موجب احیاء حیات سیاسی-اجتماعی و تشکیلاتی کشورهای منطقه شده است که منجر به شکلگیری هویت اسلامی و خودآگاهی ملل خاورمیانه شده است
http://www.iabaj.ir/article_48072_1de75dd20e81776a70a4456a299c5fe4.pdf
2016-08-22
45
65
انقلاب اسلامی ایران
نظریه پخش
بیداری اسلامی
مقاومت اسلامی
رضا
محموداوغلی
r_oghli@yahoo.com
1
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه محقق اردبیلی
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ژئوپلیتیک و بازیگری قدرتهای جهانی و منطقهای در غرب آسیا
ژئوپلیتیک به مطالعه و بررسی علمی قدرت و روابط آن در فضای جغرافیایی- سیاسی و در مقیاس فراملی میپردازد. در این رابطه خاورمیانه و مخصوصاً فضای ژئوپلیتیک غرب آسیا کانون تحولات و رویدادهایی بوده که توجه قدرتهای جهانی و منطقهای را به خود جلب کرده است؛ به گونهای که این رویدادها بر معادلات بینالمللی تأثیر بسزایی دارد. خاورمیانه همانند آزمایشگاهی ژئوپلیتیکی است که درک و فهم معادلات و قواعد ژئوپلیتیکی آن میتواند در ارائه مسیری برای ایجاد صلح و ثبات کمک شایانی نماید. مجموعه عظیمی از تهدیدها، منازعات، تنشها، جنگ و بی ثباتی امروزه در خاورمیانه به عنوان بیثباتترین منطقه جهان و یا کمربند شکننده وجود دارد که هدف اصلی این مقاله مطالعهای علمی و براساس دیدگاه علم ژئوپلیتیک بر این جریانات در این منطقه از جهان است تا از این طریق بتواند شناختی مناسب از فرمولها و سیاستهای موجود در این فضای ژئوپلیتیکی کسب نماید. هدف اصلی این نوشتار با روش پژوهش توصیفی –تحلیلی شناسایی تهدیدات و مخاطرات منطقهای و مقابله با آن و نیز کمک به تقویت بنیان و ثبات ژئوپلیتیکی ایران و راههای دستیابی به آن است که این به بررسی کلیه موارد فوق پرداخته است.
http://www.iabaj.ir/article_48073_865374c81dc161d80da94ede0010b659.pdf
2016-08-22
66
84
چشم انداز قدرت
افق 1404
خاورمیانه
ایران
مجید
بیگرضایی
saeidbr860@gmail.com
1
آموزش و پرورش اسلام آباد غرب
LEAD_AUTHOR
محمد رئوف
حیدری فر
amirhidry123@pnu.ac.ir
2
دانشگاه پیام نور
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی رابطه قومیتگرایی و سلفیگری در جهان عرب
سلفیه جریانی است که ریشه در قرون اولیه اسلامی و مذهب حنبلی دارد اما تأسیس واقعی آن توسط ابن تیمیه حرانی در قرون هفتم و هشتم هجری صورت گرفته است. این جریان اعتقاد دارد باید از نسلهای اولیه مسلمانان تقلید محض داشته باشد تا به اسلام حقیقی دست یابد. در تحقیق پیش رو آثار دو تن از اندیشمندان بزرگ سلفیه یعنی ابن تیمیه و رشید رضا در راستای هدف تبیین رابطة بین اندیشههای سلفی این دو و تمایلات عرب گرایانة آنان مورد بررسی قرار گرفت. این موضوع به ویژه از این جنبه بسیار پر اهمیت است که این روزها اظهار نظرهای نژادپرستانهای از سوی مقامات دینی کشور سعودی علیه ایرانیان صورت گرفته است. در این تحقیق این نتیجه به دست آمد که اندیشههای جریان سلفی تنها اجرای اسلام واقعی را مد نظر نداشته بلکه به نظر میرسد آنان اسلام سلف را به صورت نوعی اسلام عربی مورد توجه قرار داده و خلوص اسلام را به صورت غیرمستقیم و تا حدی به خلوص ملی یا نژادی عرب مرتبط نمودهاند. به گونهای که آنان معتقدند اسلام زمانی به انحراف رفت که در آن عجمیها دست بالا را یافتند.
http://www.iabaj.ir/article_122476_a773ece93a59bd4a339b38454c4dc4a7.pdf
2016-08-22
85
96
سلف
سلفیه
ابن تیمیه
رشید رضا
عرب گرایی
سید امیر
موسوی
amirmousavi13253@yahoo.com
1
دکترای تاریخ اسلام، دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه تطبیقی حقوق ملت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مانیفست فکری جریان ملی گوروش ترکیه
جریان ملی گوروش یکی از مهمترین نمایندگان اسلام سیاسی در ترکیه است. آنها برای رسیدن به اهداف خود و در چارچوب دموکراسی ترکیه اقدام به تأسیس احزاب اسلامی مختلفی از جمله حزب نظام ملی، سلامت ملی، حزب رفاه، فضیلت و سعادت میکنند و در راستای تأسیس نظامی عدالت محور که روح حاکم بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است تلاش مینمایند. بهعبارتدیگر اربکان رهبر این جریان که سقوط شوروی را متوجه شده و متأثر از آرمانها و شعارهای انقلاب اسلامی مانند عدالت محوری و استکبارستیزی و ...بود، تلاش میکند تا مکتب نظاممند و جذابتری را برای ترکیه نوین خلق کند؛ بنابراین ما در این مقاله تلاش کردیم تا حقوق ملت در مانیفست فکری جریان ملی گوروش را با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی مقایسه نموده و به شباهتها و تفاوتهای آنها اشارهکنیم. درواقع ما به دنبال پاسخگویی به این سؤال بودیم که شباهتها و تفاوتهای اصول مربوط به حقوق ملت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و آراء ملی گوروش چه بوده است؟ در همین راستا یافتههای تحقیق حاکی از این است که جریان ملی گوروش نهتنها ازنظر معرفتی آشنا با مبانی جمهوری اسلامی ایران بوده، بلکه آراء آنها در قواعد و اصول مربوط به حقوق ملت مانند حقوق مدنی و سیاسی، حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حقوق قضایی بسیار به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نزدیک است. البته نباید فراموش کنیم که نفوذ ملیگرایی و لائیسم در آراء ملی گوروش باعث گردیده تا دیدگاه آنها در برخی موارد با قوانین جمهوری اسلامی ایران که همیشه بر برتری اسلام تأکید میکند و منبع تمامی قوانین خود را اسلام میداند، تفاوت داشته باشد.
http://www.iabaj.ir/article_122475_1c2113818a6ee79f64e7cfe122a043cf.pdf
2016-08-22
97
124
حقوق ملت
نجم الدین اربکان
ملی گوروش
جمهوری اسلامی ایران
اسلام سیاسی
مهدی
پیروزفر
mahdipiroozfar1371@gmail.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق.
LEAD_AUTHOR
رامین
ولی زاده میدانی
valizadeh@isu.ac.ir
2
دانشگاه امام صادق (ع)
AUTHOR
سید اسدالله
اطهری
athary@tiau.ac.ir
3
دانشگاه آزاد قزوین- تاکستان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بیداری اسلامی در شعر معاصر یمن(مطالعه مورد پژوهش: شعر عبدالله بردونی)
اگرچه ادبیّات پایداری معاصر عرب با نام فلسطین و لبنان پیوند یافته است، امّا اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دیگر سرزمینهای عربی؛ از جمله یمن، زمینه ساز پیدایش شاعران برجستهای در این حوزه گردیده است. عبدالله بردونی (1929-1999 م.) یکی از چهرههای شاخص ادبیّات پایداری یمن به شمار میرود. دشواریهای اجتماعی- سیاسی همچون جنگ، فقر، جهل، کم رنگ شدن ارزشهای معنوی و رواج فساد در جامعه یمن بر شعر این شاعر نابینا، سخت تأثیرگذار بوده و سبب شده است که شاعر در مسیر اصلاح و بیداری گام بردارد و شعر خویش را زمزمهی ندای آزادی و مبارزه با استبداد و استعمار قرار دهد. بردونی که در شمار نسل نخستین شاعران ادبیّات پایداری یمن است، مضمونهای شاخصی همچون: وطن دوستی، هجو و نکوهش سران عرب و آوارگان فلسطینی را در شعرش مورد اهتمام قرار داد. شعر او کلاسیک و سنتی است و بیشتر به گرایش خطابی علاقهمند است. از دیگر ویژگیهای بارز سبک شعری عبدالله بردونی، کاربرد عنصر طنز، نماد، اسطوره و آموزههای دینی، صورخیال به ویژه استعاره است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی، به بررسی جلوههای بیداری اسلامی در شعر این شاعر برجسته میپردازد.
http://www.iabaj.ir/article_122474_7f99fd7655b05762f79f935a17cc8bfd.pdf
2016-08-22
125
148
عبدالله بردونی
شعرمعاصریمن
بیداری اسلامی
شعر پایداری
اسطوره
رمز
سبک سرخ
تورج
زینی وند
t_zinivand56@yahoo.com
1
دانشیار گروه زبان و ادبیّات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه
LEAD_AUTHOR
مجید
محمدی
mohammadimajid44@gmail.com
2
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه
AUTHOR
نسرین
احمدوندی
nahmadvandi@yahoo.com
3
کارشناس ارشد زبان و ادبیّات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه
AUTHOR