نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.

2 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

فعالیت گسترده گروه تروریستی داعش طی سال‌های 2018-2014 در عراق و سوریه با واکنش‌های مختلفی مواجه شد. هدف اصلی در این مقاله بررسی سیاست خارجی ایران در قبال داعش در قالب روش توصیفی – تحلیلی و در چارچوب نظریه موازنه تهدید است. این سوال اصلی را مطرح می‌کند که رویکرد سیاست خارجی ایران در قبال گروه‌ داعش چگونه است و چه راهکارها و چالش‌هایی را در برمی‌گیرد. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که سیاست خارجی ایران در قبال داعش، به طور کلی از برداشت ایران از تهدید داعش شکل گرفته است. برداشت تهدید داعش از سوی ایران، دارای چهار شاخص عمده مجموع قدرت، نزدیکی جغرافیایی، قدرت تهاجمی و نیات تهاجمی است. در این راستا سیاست خارجی ایران در برابر داعش شکلی امنیت‌محور به خود گرفته است که از ویژگی‌های متعددی نظیر حضور فعال نهادهای نظامی در سیاست خارجی و تاکید بر بازدارندگی برخوردار است. در عین حال، سیاست خارجی ایران در قبال داعش با چالش‌هایی نیز مواجه است که مشکلات داخلی و شکاف‌های اجتماعی کشورهای درگیر، کارشکنی‌های بازیگران منطقه‌ای و راهبرد آمریکا در ایجاد جنگ‌های نیابتی و ائتلاف علیه تروریسم از آن جمله است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Iran's foreign policy against the terrorist group ISIS: 2018-2014

نویسندگان [English]

  • Niloofar Ardam 1
  • Seyed Javad Emamjomezadeh 2
  • Mahnaz Goudarzi 3

1 a

2 University of Isfahan

3 Azad University

چکیده [English]

The widespread activities of the ISIS terrorist group in Iraq and Syria during 2018-2014 met with different reactions. The main purpose of this article is to study Iran's foreign policy towards ISIL in the form of a descriptive-analytical method and in the framework of the theory of threat balance. This raises the main question of what is the approach of Iran's foreign policy towards the ISIS group and what are the solutions and challenges. The findings of this study indicate that Iran's foreign policy towards ISIL is generally shaped by Iran's perception of the ISIL threat. Iran's perception of the ISIS threat has four main indicators: total power, geographical proximity, offensive power and offensive intentions. In this regard, Iran's foreign policy against ISIS has taken a security-oriented form, which has several features such as the active presence of military institutions in foreign policy and the emphasis on deterrence. At the same time, Iran's foreign policy toward ISIS faces challenges, including the internal problems and social divisions of the countries involved, the sabotage of regional actors, and the US strategy of creating proxy wars and coalitions against terrorism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: ISIL
  • Iran's foreign policy
  • terrorism
  • threat balance
  • deterrence
ازغندی، علیرضا و جلیل روشندل (1386)، مسائل نظامی و استراتژیک معاصر، تهران: نشر سمت.
اسماعیل‌زاد امامقلی، یاسر و حسنعلی احمدی فشارکی (1395)، «داعش و امنیت ایران با تکیه بر مکتب کپنهاگ»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، پاییز.
اشرف‌نظری، علی و عبدالعظیم السمیری (1393)، «بازخوانی هویت دولت اسلامی در عراق و شام (داعش): فهم زمینه‌های فکری و سیاسی – اجتماعی»، فصلنامه علوم سیاسی، سال هفدهم، شماره شصت و هشتم، زمستان.
الهویی نظری، حمید و امیر فامیل زوار جلالی (1396)، مبانی اقدامات ائتلاف ضدداعش در عراق بر اساس حقوق مخاصمات مسلحانه، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 27، شماره اول، بهار.
امینیان، بهادر و شفق ضمیری جیرسرایی (1395)، «تاثیر رژیم کنترل تکنولوژی موشکی بر امنیت ملی و توانبازدارندگی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه آفاق امنیت، سال نهم، شماره سی و دوم.
‌حاتمی، محمدرضا (1394)، «کارویژه تحولات سوریه در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال پنجم، شماره چهارم، زمستان.
حاجی یوسفی، امیرمحمد و وحید ذوالفقاری (1396)، فرهنگ راهبردی سیاست خارجی خاورمیانه‌ای روسیه، فصلنامه روابط خارجی، شماره 34، بهار.
دارا، خلیل و محسن خاکی (1397)، تحلیل اقدامات ژئوپلیتیکی داعش بر اساس مدل مفهومی والرشتاین – تیلور، فصلنامه بین‌المللی ژئوپلیتیک، سال چهاردهم شماره ۳، پاییز.
دهقانی فیروزآبادی، جلال (1389)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر سمت.
دهقانی فیروزآبادی، جلال (1391)، واقع‌گرایی نوکلاسیک و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و پنجم، شماره 2، تابستان.
دیانت، محسن و روشن چشم، حامد (1396). «آثار و پیامدهای حضور و ظهور گروه‌های افراطی در تحولات امنیتی غرب آسیا در بستر جهانی شدن (با تاکید بر داعش)»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 1، شماره 1، تابستان، صص 118-81.
دیپلماسی ایرانی (27/09/1395)، «مبارزه با داعش، ابزار رقابت ریاض و تهران»، به نقل از ناتو ریویو، ترجمه روزبه آرش، دسترسی در پیوند زیر: http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1965407/، تاریخ دسترسی: 21/11/1395.
رضایی، رضا و صدرالدین موسوی (1396)، ظهور داعش و تاثیر آن بر معادلات منطقه‌ای: مطالعه موردی چالش‌ها و فرصت‌های به وجودآمده برای ایران، مجله جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، پائیز و زمستان.
روحی‌، مجید و سجاد مرادی (1394)، «نقش افزایش قدرت منطقه­ای ایران بر سیاست­گذاری شورای همکاری خلیج فارس: 2015-2005»، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، شماره 18، زمستان.
سنایی، اردشیر و مونا کاویان­پور (1395)، ظهور داعش و تاثیر آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات روابط بین­الملل، سال نهم، شماره 34.
شبکه العالم (06/07/1396)، «واکنش ابوبکر بغدادی به حوادث اخیر / از «جنگ لفظی کره شمالی و آمریکا» تا «همه پرسی کردستان»، دسترسی در پیوند زیر: http://fa.alalam.ir/news/3060761/، تاریخ دسترسی: 21/08/1396.
صالحی، جواد و فاتح مرادی­نیاز (1394)، «پیامدهای ظهور داعش بر ژئوپلیتیک خاورمیانه»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال پنجم، شماره اول، بهار.
ظریف، محمدجواد (1397)، سیاست خارجی ایران از درون؛ مذاکره مبتنی بر قدرت (مصاحبه)، فصلنامه سیاست خارجی، سال 32، شماره 4، زمستان.
قاسمیان، روح‌الله (1392)، کنکاشی در تحولات سوریه: ریشه­ها، بازیگران و پیامدها، چاپ اول، تهران: انتشارات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دفتر برنامه­ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی.
گوهری‌مقدم، ابوذر (1389)، «تاثیر ایدئولوژی بر شکل‌گیری تروریسم جدید»، فصلنامه آفاق امنیت، سال سوم، شماره هشتم، پاییز، صص 142-121.
مرادی، سجاد و رضا سیمبر (1395)، «شکاف‌های اجتماعی عراق و تاثیرهای آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با محور بحران 2014»، دو فصلنامه جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، دوره 4، شماره 9، پاییز و زمستان.
نجات، علی (1394)، کالبدشکافی داعش: ماهیت، ساختار تشکیلاتی و پیامدها، چاپ اول، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
نیاکویی، امیر و سجاد مرادی کلارده (1394)، «رقابت قدرت‌های منطقه‌ای در عراق»، فصلنامه روابط خارجی، سال هفتم، شماره اول، بهار.
Barrett, Richard (2017), Beyond the Caliphate: Foreign Fighters and the threat of Returns, the Soufan Center, October.
Barzegar, Kayhan (2015), to defeat ISIS, Get Iran on Board, Foreign Affairs, February 8, available at: http://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2015-02-08/defeat-isis-get-iran-board.
Business Insider (2018), Russia claims it has killed 85000 terrorists and zero civilians in Syria, available at: www.businessinsider.com/russia-claims-it-has-killed-85000-terrorists-and-zero-civilians-in-syria-2018-10.
Eisenstadt, Michael (2016), the Role of Missiles in Iran’s Military strategy, The Washington Institute for Near East Policy, no. 39, November.
Groll, Elias and Robbie Gramer, (2019), how the U.S. miscounted the dead in Syria, April 25, available at: https://foreignpolicy.com/2019/04/25/how-the-u-s-miscounted-the-dead-in-syria-raqqa-civilian-casualties-middle-east-isis-fight-islamic-state/
Jervis, Robert (1976), Perception and Misperception in International Politics, Princeton, NJ: Princeton University Press.
Moos, Oliver, (2018), the return of the gold Dinar – an analysis of the Islamic state coin production, religious cop, 23 December.
Philips, Christopher, (2018), Hezbollah: the real winner of Syrian war, Middle East Eye, November 1.
Trenin, Dimitry (2016), Russia in Middle East: Moscow’s objectives, priories and policy drivers, Carnegie endowment for international peace,
Walt, Stephen (1987), the Origins of Alliances, Cornell University Press.
Westermayr, Josef (2015), Realpolitik in Iran Opportunities and Challenges, Politikon: IAPSS Political Science Journal, Vol. 28.
Woody Christopher (2017), Here’s how the US-led coalition decides when and where to hit ISIS targets in Iraq, business insider, Available at: http://www.businessinsider.com/how-are-us-led-coalition-airstrikes-against-isis-done-201